Herkesi Mutlu Etmek Mümkün mü?

"Bu yazı gayrimenkulturkiye.com'dan alınmıştır"
http://gayrimenkulturkiye.com/2014/09/01/herkesi-mutlu-etmek-mumkun-mu/

Rio de Janeiro’da yönetim organlarının açıklamaları, Olimpiyatlar’ın altyapı yatırımları için benzersiz bir fırsat olduğuna işaret ediyor. Halkın önemli bir kesimi ise önceliklerin tekrar belirlenmesi gerektiğini düşünüyor.

N. Gökçe Tüfekçi

1 Eylül 2014

74

Rio de Janeiro, Güney Amerika kıtası için bir ilki gerçekleştirerek 2016 yılında Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları’na ev sahipliği yapacak. Batı yarımküre için büyük önem taşıyan 2016 Olimpiyatları’nın şu ana kadar gerçekleşen en yüksek maliyetli oyunlardan biri olması bekleniyor.

Rio’nun dört mahallesindeki yaklaşık üç düzine mekanda gerçekleşecek etkinlikler için başlangıç tarihi, 5 Ağustos 2016. Kentin söz konusu tarihte hazır olup olmayacağı ise merak konusu. Bağımsız basındaki haberlerin yanı sıra Uluslararası Olimpiyat Komitesi’nin Mart ayında internet sitesinden yaptığı duyuru, bu konudaki endişeleri doğrular nitelikte: “Bazı etkinlik mekanlarının test süreçlerinde ve Olimpiyatlar’ın zaman çizelgelerinde ertelenmeler yaşandı, ancak daha fazla kayma payı söz konusu değildir.” Başlıca etkinlik mekanlarından biri olan Deodoro Spor Kompleksi’nin ilerlemesindeki eksiklikler ve su etkinliklerinde kullanılacak kanallardaki kirlilik de uluslararası basında geniş yer bulmuştu.

Kaynaklar kentsel altyapıya harcanıyor

Federal, merkezi ve yerel yönetimlerin; Olimpiyatlar ve FIFA Dünya Kupası için hazırlanırken sadece birinci sınıf etkinlik mekanları inşa etmek için değil; kentsel yayılmayla da mücadele etmek, toplu taşımayı geliştirmek, yeni okullar inşa etmek ve “favela” denilen, Rio’daki her beş vatandaştan birinin yaşadığı gecekondu alanlarını sosyal ve ekonomik dokuya entegre etmek için de çalıştıkları söyleniyor.

Rio de Janeiro Kent Yönetimi’ne göre Olimpiyatlar, çok ihtiyaç duyulan ve Olimpiyatlar olmasaydı gerçekleştirilmesi yıllar alacak altyapı yatırımlarını hızlandırmak için benzersiz bir fırsat. Aynı şekilde, Rio Kent Yönetimi Olimpiyat Komitesi Başkanı Marques, yatırımların yalnızca Olimpiyatlar için değil, kenti dönüştürmek için de yapıldığını belirtiyor. Marques’e göre 2016 Olimpiyatları bu açıdan kentine en büyük mirası bırakacak etkinlik olabilir.

Harcamalar giderek artıyor

Etkinliğin maliyeti şimdiden önemli boyutlara ulaşmış durumda. Yalnızca 2,3 milyar Dolar, direkt olarak Olimpiyatlar’la ilişkili altyapıya harcanacak. Üstelik, projeler eklendikçe artacak bu maliyet hesaplanırken, yeni metro hattı ve büyük ölçekli renovasyon projeleri hariç tutuluyor. Çoğu altyapı projesi ve havaalanındaki kapasite artırımı Dünya Kupası hazırlıklarına da dahil edildiğinden, Olimpiyatlar için tam bir maliyet hesabı yapılamıyor.

Rio Kent Yönetimi, kamusal kaynakları kullanırken özel yatırımları çekmeye çalışıyor. Yönetim, kamu/özel ortaklıklarını ve özel ortaklığın diğer tiplerini, projeleri gerçekleştirmek için en uygun seçenek olarak görüyor. Yönetime göre bu tür girişimler, kentin ekonomik sürdürülebilirliğini garanti altına alıyor ve önemli ve etkili projelerin hayata geçmesini sağlıyor. Buna en iyi örnek Porto Maravilha alanının yeniden canlandırılma projesi. Kentin ana girişlerinden birinde ve Rio’nun tarihi alanında konumlanmış liman Porto Maravilha’nın renovasyonunun 2016’da tamamlanması planlanıyor. İş, yaklaşık 4 km tünel ve üst geçit inşaatını, 70 km sokağın yeniden geliştirimesini ve 700 km kanalizasyon, su ve telefon altyapısı inşaatını içeriyor. Sanat, kültür, eğlence, eğitim ve konut alanları da eşzamanlı olarak planlanıyor: 2013’ün Mart ayında açılan Rio Sanat Müzesi de Porto Maravilha projesine dahil. 850.000 m² Olimpik Liman’ın içinde ayrıca Medya Köyü, Hakem Köyü, bir otel ve operasyon merkezi bulunacak. Yeniden canlandırma projesi, 2,4 milyar Dolar yatırım değeri ile ülkede devam eden en büyük kamu özel ortaklığı.

Oyunlardan sonra ne olacak?

2016 Rio Olimpiyat ve Paralimpik Oyunları için master plan, AECOM liderliğinde, Rio de Janeiro’dan DG Architecture, Birleşik Krallık’tan Wilkinson Eyre Architects, İspanya’dan Pujol Barcelona Architects, Expedition of London ve New York’tan IMG Sports and Entertainment imzalarını taşıyor. AECOM’un master planı üç fazdan oluşuyor: etkinlik boyunca Olimpik Park alanı, oyunlardan sonraki süreç için bir geçiş planı, ve 2016 Olimpiyatları’nın kalıcı mirası olacak final plan. Oyunlar sırasında atletlerin kalacağı 31 adet 17 katlı kuleye ek olarak, 65.000 m²’lik kamusal park da planın bir parçası.

Olimpiyat etkinlikleri, yaklaşık üç düzine farklı mekanda gerçekleşecek. 18 tanesi halihazırda mevcut olan etkinlik mekanlarının dokuzu yeni inşa edilecek; yedisi ise geçici mekan olarak düzenlenecek. 75 ha üzerinde inşa edilen Olimpiyat Köyü, 31 apartman binasında üç ve dört kişilik birimlerde olmak üzere toplamda 17.700 yatak barındırıyor.

Olimpiyatlar için inşa edilecek spor alanlarının, yüksek performans atletleri yetiştirmek üzere Olimpik Eğitim Merkezi’ne dönüştürülerek, bu etkinliğin en büyük spor mirasına dönüştürülmesi amaçlanıyor. Olimpiyatlar için inşa edilen, üç spor salonundan oluşması planlanan Maria Lent Su Sporları Merkezi de ayrıca, kentin gelecekte de önemli spor müsabakalarına ev sahipliği yapması için bir artı oluşturuyor. Sürdürülebilirliğe olan bağlılıklarının bir çıktısı olarak kent, spor salonları ve Olimpiyatlar’ın diğer kalıcı mekanlarının çevresel etkilerini azaltacak şekilde tasarlanmış olduğunu belgelemek için LEED sertifikası almaya çalışıyor. Geçici mekanların tasarımında konargöçer mimarlık temel alınıyor -binalar; sökülebilir ve tekrar kullanılabilir, işlenebilir ve yeniden konumlandırılabilir şekilde planlanıyor. Tesislerin renovasyon gerektiren alanlarda inşa edildiği Olimpiyat kentlerinin aksine, Rio’nun Sporcu Köyü’nün gelişimi Olimpiyatlar sonlandıktan 15 yıl sonrasına kadar devam edecek. Olimpiyat Köyü’nün ise 3.600’den fazla dairenin bulunacağı lüks bir konut bölgesine dönüşmesi bekleniyor.

Varlıklı kesim için lüks apartmanlar inşa etme kararı, bazı grupların tepki göstermesine neden oldu. Hatta genel olarak Dünya Kupası ve Olimpiyatlar için hazırlıklara milyarlar harcamanın tüm Brezilyalılar tarafından desteklendiği söylenemez. Geçtiğimiz sene halkın önemli bir bölümü, devlet okullarının ve hastanelerinin yetersiz şartlarda olduğu bir ülkede devletin, yeni futbol stadyumları yapmaya öncelik vermesine tepkisini, sokaklara çıkarak göstermişti. Olimpiyat ekonomisti John J. MacAloon’a göre protestocular, ekonomik etkenlerin yanı sıra, boş ve anlamsız bir uluslararası imaj yaratımını ve pazarlama programını da eleştiriyorlar. Yine de bu durum, kimsenin hevesini köreltmedi -inşaat çılgınca bir tempoda devam ediyor. Her şeye rağmen, Rio de Janeiro’nun tarihinde önemli bir süreci yaşadığı herkesçe kabul ediliyor. Bu konuda son söz, Brezilya Olimpiyat Komitesi’nin eski üyelerinden Alberto Murray’e ait: “Rio, Brezilya’nın vitrinidir. Bu ülkede Olimpiyatlar’a ev sahipliği yapabilecek başka bir kent göremiyorum. Eğer Olimpiyatlar demokratik bir şekilde dünyaya gösterilirse, dünya, güzel bir kent ve ülke görecek. Ancak sosyal sorunlar mutlaka çözülmeli -bunlar dünyadan saklanamaz.”

Urban Land Magazine – “Racing to Get Ready: Rio 2016 Olympics” – Mike Sheridan